زردی تاکسی از کجا آمده است؟ (نگاهی به تاریخ تاکسی)
تاکسی در فرهنگ بین‌الملل به عنوان وسیله حمل و نقل که برای استفاده یک با چند مسافر بر مبنای یک سفر توافقی از مبدا به مقصد انتخابی مسافر، کرایه می‌شود، تعریف می‌گردد. تا آن جا که تاریخ جامعه شناسی و تمدن اجازه می‌دهد؛ادمی پیوسته حمل و نقل را به عنوان یک صنعت در جامعه خود در نظر گرفته است از تاریخ تمدن باستان و حمل و نقل ویژه آن روزها که بگذریم، نزدیکترین شکل به تاکسی‌های امروزی را می‌توانیم در قرن هیجدهم میلادی و در اروپا بیابیم. کالسکه‌هایی که با اسب کشیده می‌شدند، حتی خیلی زود توسط جوامع نوپایی مانند استرالیا نیز به کار گرفته شدند. قبل از آنکه هری ناتانیل آلن (allen.n.b) 600 خودروی بنزین سوز را برای تاسیس نیویورک تاکسی کب (taxi cabcoyorknew) به آمریکا وارد کند، ناوگانی از همین خودروها در فرانسه و تحت عنوان تاکسیمترکب (taximetrecab) به ارائه خدمات ترابری مشغول بودند. آنچه امروز به اختضار تاکسی خوانده می شود، در حقیقت از همین واژه تاکسیمتر برگرفته شده است وجه تسمیه تاکسیمتر هم بر گرفته از ریشه باستانی زبان لاتین است واژه taxi در زبان لاتین به معنای بها یا مالیات است و دیگری واژه metre از ریشه یونانی metron به معنای اندازه است.
کب (cab) هم خلاصه شده کلمه cabriolet است که در قدیم به نوعی از کالسکه اطلاق می‌شده است.
در ادامه با وجودی که تاکسی‌های الکتریکی ، مدت کمی در پاریس، لندن و نیویورک مورد استفاده قرار گرفت اما این نوآوری کوتلیب دایملر آلمانی بود که در سال 1897 به ظهور دایملر ویکتوریا victoriadiamler اولین تاکسی با مفهوم امروزی انجامید. مصرف سوخت بنزین در تاکسی‌ها. در پاریس ، لندن و نیویورک به ترتیب در سالهای 1899 ، 1903 و 1907 انجام شد. آلن، همان شخصی که اولین تاکسی‌ها را از فرانسه به نیویورک وارد کرد، اولین کسی بود که از رنگ معروف «زرد» بر بدنه تاکسی استفاده کرد.
او دریافته بود که رنگ زرد راحت‌تر از سایر رنگ‌ها از دور مشخص می شود و در جلب توجه مسافران نقش بسزایی دارد. تاکسی به عنوان یک پدیده در دهه 1940 توسط دو اختراع دیگر متحول شد. نخستین اختراع، تاکسیمتر این بار در معنای «مصطلع» الکتریکی بود.
البته اندیشه چنین ابزاری چیز جدیدی نبود. جالب است بدانید که در روم باستان، چرخ‌های ارابه‌ها به محوری مجهز بودند که چند گوی قرمز بر روی آن قرار داشت. با حرکت چرخ‌ها و به فواصل معینی یکی از توپ‌ها رها می‌شد. در انتها هزینه سفر بر مبنای توپ‌های آزاد شده محاسبه می‌شد. اما آنچه به این امر تسهیل کمک می‌کرد، فن‌آوری الکترونیک بود.
دومین اختراع مهم در این عرصه، ارائه رادیوهای دوطرفه بود. با کمک این رادیوها رانندگان می‌توانستند برای ارائه خدمات و به کمک یک مرکز هماهنگ کننده، با سرعت کیفیت بسیار بالاتری حمل و نقل مسافران را سامان دهند. این دو اختراع در دهه 1980 و حضور رایانه و خدمات آن در سالهای بعد به طرز وسیعی متحول شدند. به زودی ساخت خودروهایی که می‌بایست در صنف تاکسیرانی استفاده می‌شدند، نیز ملزومات قانونی خاصی را به وجود آورد. به این معنا که کمپانی سازنده می‌بایست کیفیت خودروهای شخصی و تاکسی‌ها از یکدیگر متمایز می‌شدند. ایالات متحده در دهه 1390 توسط کمپانی جنرال موتور پیشرانه‌ای تخصصی برای تاکسی‌ها به دنیا معرفی کرد و در دهه 1960 کمپانی‌های بنز و پژو خودروهای دیزلی خاص را بدین منظور تهیه کردند و رقابت کمپانی‌های تاکسیرانی و فراگیرتر شدن این صنعت در بین جوامع انسانی، ارتقای کیفیت این حوزه را طلب می‌کرد. قانون گذار در کشورهای پیشرفته، سطوح مختلفی را برای حفظ کیفیت تاکسیرانی پیش‌بینی کرده این قوانین سطوحی چون استانداردهای ساخت خودرو، حقوق مسافر و محیط زیست را شامل می‌شوند. قوانین مربوط به استاندار خودرو ناظر بر نوع موتور، گنجایش اتاق، آلیاژ مصرفی برای محافظت بیشتر از مسافران، ماندگاری بیشتر، کارآیی عملی برای استفاده در طول چهار فصل، راهکارهای کاهش استهلاک لوازم خودرو، سازگاری با نظام‌های مختلف بین‌المللی در شاخه‌های رانندگی، راهداری و اقلیمی، قابلیت تعمیر آسان و قابلیت به روز رسانی ادوات است. چنین تکاپویی موجب شد تا سازندگان صاحب نام خودرو در نقاط مختلف جهان، اقدام به تولید تاکسی‌هایی با نام تجاری خاص کنند.
کمپانی نیز به عنوان پیشرو صنعت خودروسازی نوعی از خودروهای خود را به فن‌آوری توربودیزل مجهز کرد و از این راه توانست اکثر نقاط اروپا را تحت پوشش قرار دهد. این تاکسی‌ها به سیستم بهینه‌سازی سوخت، سیستم هیدرولیک پیشرفته و همچنین سیستم هدایت ماهواره‌ایی مجهز شده‌اند. دیگر سردمدار این صنعت کمپانی تویوتا است که حداقل سه مدل معروف toyota، comfort، comfort crown Toyota و sedencrowntoyota را به این امر اختصاص داده است. سامانه جدیدی که بر تاکسی‌ها نصب شده (تاکسی‌های van یا vanmini) به معلولان نیز اجازه استفاده از خدمات حمل و نقل را می دهد.
در این حالت صندلی چرخ دار مسافرف به کمک راننده به یک بالا‌بر متصل شده و درون خودرو جا می‌گیرد در نمونه‌ای دیگر این عمل به کمک یک شیب ملایم که در مقابل درب خودرو قرار داده انجام شود.
در بسیاری از نقاط اروپا و ایالات متحده تجهیزات جانبی سطح بالایی از استانداردهای ساخت تاکسی را تشکیل می‌دهد. مهمترین این تجهیزات تاکسیمتر است که در نوع امروزی آن نکات زیر رعایت می‌شود: صدور چاپ قبض و رسید برای مسافر – عدم امکان تغییر در سامانه (به لحاظ جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی) – اعلام گویای مقصد و یا مبداء‌ای که مسافر از آنجا با راننده تماس گرفته – مجهز بودن به سامانه بین‌المللی GPS برای راهنمایی راننده و همچنین تامین امنیت بالا – کارت خوان جهت استافده از کارت‌های اعتباری.
همچنین صندلی این تاکسی‌ها به حسگرهایی مجهز شده‌اند که با ورود مسافر و نشستن روی صندلی فعال می‌شوند. این حسگرها در صورت فراموش شدن فعال کردن تاکسیمتر آن را فعال می‌کنند و پیوسته گزارش دقیقی از زمان ورود، حضور و خارج شدن مسافر ارائه می‌دهد. غالب تاکسی‌ها به دو خط رادیویی مجهز هستند. یکی راننده را به مرکز و دیگری مرکز را به راننده وصل می‌کند. این بدان معناست که در این حالت رانندگان نمی‌توانند در هنگام کار با یکدیگر صحبت کنند از دهه 1990 به بعد. سامانه دیگری بر روی تاکسی‌های بعضی از ایالت‌های آمریکا نصب شده که به کمک آن مسافر با گرفتن یک شماره توسط گوشی همراه خود، نزدیکترین تاکسی را که به وسیله ماهواره به محل او راهنمایی می‌شود را در اختیار می‌گیرد. در ارتباط با حقوق مسافران، این کشورها بودند که با توجه به سطح فرهنگی‌شان، اقدام به ارتقا این سطح کردند. تاکسی وسیله‌ای نیمه خصوصی محسوب می‌شود، به این معنا که با وجود آزاد بودن استفاده از آن برای عموم، بعد از کرایه خصوصی می‌شود.
در این فضا راننده موظف است از مسیرهای انتخابی مسافر و سرعت دلخواه او حرکت کند و این دو مورد تنها در صورت عدم مغایرت با قوانین راهنمایی و رانندگی امکان پذیر است.
تآمین دمای مورد نظر مسافر و رعایت مسائل اخلاقی و سیگار نکشیدن از جمله دیگر وظایفی است که راننده باید رعایت کنند. از طرفی آشنایی راننده با تمامی خطوط و مسیرها از حقوق مسافر است، از این رو فارغ از مسئله GPS در بیشتر نقاط جهان از رانندگان امتحان نقشه‌خوانی به عمل می‌آید. به طور مثال رانندگان تاکسی در لندن موظف به دانستن اطلاعات دقیق و جزئی 25 هزار خیابات در مرکز لندن و حومه است که این اطلاعات هر سه سال یکبار به روز رسانی و آزمایش می‌شوند.
نظرات
عباس
بسیار جالب بود. تشکر
مدیر سایت
با تشکر از نگاه نیکتان